మూర్ఖుడిని మాటలతో మార్చడం వీలవుతుందా!

మనం ఇంతకు  ముందు భర్తృహరి సుభాషితాలలో మూర్ఖపద్ధతి గురించి, మూర్ఖుని మనస్సు గురించి తెలుసుకున్నాం ఇప్పుడు మరొక శ్లోకం చూద్దాం!

వ్యాళం బాలమృణాళితన్తుభింసౌ రోద్ధుం సముజ్జృమ్భ తే

భేత్తుం వజ్రమణిం శిరీషకుసుమప్రాంతేన నన్నవ్యాతి

మాధుర్యం మధుబింధునా రచయితుం క్షారాంభుధే రిహతే

మూర్ఖాన్యః ప్రతినేతుమిచ్ఛతి బలాత్సుక్తైః సుధాస్యందిభిః

అర్ధం ః  వ్యాళం = మదపుటేనుగును, బాలమృణాలతంతుభిః =లేత తామర తూటిలోని దారములతో,రోద్ధుం =కట్టుటకు, సముజ్జృంభతే = ప్రయత్నించును,భేత్తుం = పగులగొట్టుట/ కోయుట,వజ్ర మణిం= రత్నములలో శ్రేష్టమయిన వజ్రమును, శిరీష కుసుమ = దిరిసెనపువ్వు యొక్క, ప్రాంతేన = అంచుతో, సన్నహ్యతి = పూనుకొనుట,మాధుర్యం = తియ్యదనం,మధు = తేనె, బింధునా= చుక్కతో,  రచయితుం = చేయుటకు,క్షారాంబుధేః =ఉప్పు సముద్రమునకు,  ఈహతే = ప్రయత్నిస్తాడో, మూర్ఖాన్= మూర్ఖులను, బలాత్= బలవంతంగా. ప్రతినేతుం = మార్చాలని, ఇచ్ఛతి = అనుకుంటాడో, అసౌ= అతడు,  యః = ఎవడు, సుధాస్యందిభి = తీయ్యని, సూక్తిభిః = మంచి మాటల చేత, 

తాత్పర్యంః

మదపుటేనుగులను తామరతూటిదారముతో బందించాలని అనుకునే వాడు, దిరిసెనపువ్వుకొన చేత వజ్రమును కోయాలని అనుకునే వాడు, సముద్రంలోగల ఉప్పు నీటిని తియ్యాగా మార్చాలని అనుకుని దానిలో ఒక్క తేనెచుక్కను వేసే వాడు, మూర్ఖుని మనస్సును మంచి మాటలతో మార్చాలని అనుకునే వాడు అందరూ సమానం. 

 ఇదే శ్లోకమునకు తెలుగు అనువాదం 

తెలుగు అనువాదం

కరిరాజు బిసతంతుసంతతులచే గట్టన్ విజృంభించువా

డురువజ్రంబు శిరీషపుష్పములచే నూహించు భేదింపదీ

పురచింపన్ లవణాబ్ధిన్ మధుకణంబుం జిందు యత్నించు ని

ద్ధరణిన్ మూర్ఖులు దెల్ప నెవ్వడు సుధాధారనుకారోక్తులన్